Debata o kondycji współczesnego malarstwa

Sala audiowizualna

Medialna burza wokół 47. Biennale Malarstwa Bielska Jesień skierowała uwagę na problemy i napięcia związane z recepcją współczesnego malarstwa. Sama wystawa pokonkursowa, określana jako „gęsta, ekspresyjna i niewygodna”, zwróciła dyskusję w stronę pojęć afektywności oraz odejścia od konwencjonalnie rozumianej estetyki, ujawniając jednocześnie trudności i braki w zmianie sposobu postrzegania samego medium, które dla części odbiorców ma wymiar wyłącznie estetyczny i dekoracyjny.

Eksponowana obecnie w MOCAK-u Kasztanka z Marszałkiem Karola Radziszewskiego również stała się przedmiotem debaty publicznej, w której trakcie doszło niestety do znaczącej redukcji pól interpretacyjnych samego obrazu. Zagadnienia takie jak nagość w sztuce czy tematyka queer zostały zmarginalizowane, co stało się sygnałem alarmowym dla innych artystów krytycznie podejmujących kwestie związane z szeroko pojętą pamięcią społeczną. W obu przypadkach ważnym aaspektem był fakt, że wspomniane prezentacje mają miejsce w instytucjach publicznych.

Z drugiej strony pojawia się pytanie, czy opinie publiczności nie stanowią ostrzeżenia, że malarstwo współczesne staje się coraz bardziej hermetyczne i traci kontakt z odbiorcą, oddalając się od jego codziennych doświadczeń. Internetowe burze unaoczniły, ile kontrowersji wzbudza dziś sztuka współczesna oraz jak szybko spór estetyczny może przerodzić się w spór społeczny, a nawet ideologiczny.

Ostatnie dwa sezony wystawowe w MOCAK-u można określić jako zmasowany atak młodego malarstwa, w którym dużym pokazom grupowym Nostalgia. Poszukiwacze gasnących gwiazd i Dom dzienny, dom nocny. Prace z Kolekcji Radosława Kotarskiego towarzyszyły mniejsze, indywidualne ekspozycje Andrzeja Żygadły i Sany Shahmuradovej Tanskej. Ta dominacja jednego medium, która ułatwić może zmapowanie i kontekstualizację tematu, stanie się przyczynkiem do dyskusji z udziałem między innymi. dr Agnieszki Jankowskiej-Marzec oraz Karola Radziszewskiego. W rozmowie wspólnie zastanowimy się nad kondycją współczesnego malarstwa, jego wielowątkowością oraz pluralizmem strategii medium – od refleksji formalnej po celową prowokację. Rozmowa dotyczyć będzie również wpływu na współczesne oblicze malarstwa konkursów i rankingów oraz uwarunkowań wynikających z rynku sztuki. Szerzej, będzie to także dyskusja o tym, co sztuka może i powinna dziś pokazywać, jakie są jej granice oraz jaka jest rola edukacji wizualnej, krytyki artystycznej i relacji między instytucją a publicznością w percepcji obrazów.