Melancholia – tęsknota za utraconym rajem

Iwona Wyczańska

Mit raju utraconego obecny jest w kulturze, w refleksji o kondycji człowieka, jego losie i miejscu od bardzo dawna – wydaje się, że jego najbardziej znana wersja to wersja biblijna. Adam i Ewa zostali wypędzeni z raju, miejsca wszelkiej szczęśliwości, całości i pełni, gdzie nie występował żaden brak, nieobecne były ból i cierpienie. Raj istniał poza czasem, a więc przemijanie, cykl narodzin i śmierci, tym samym uczucia rozpaczy, bólu, poczucia utraty i niepewności nie mogły należeć do ludzkiego doświadczenia. Pierwsi rodzice zostali wypędzeni, ponieważ sprzeciwili się Bogu. Mimo Jego zakazu Ewa zerwała jabłko z drzewa wiadomości dobrego i złego. Uległa kuszeniu węża, który powiedział do niej: „(…) Bóg wie, że gdy tylko zjecie z niego, otworzą się wam oczy i będziecie jak Bóg, znający dobro i zło”¹.

 

¹ Pierwsza Księga Mojżeszowa, w: Pismo Święte, Nowy Przekład (tzw. Biblia warszawska), Warszawa 1975, 3:5.

Artykuł w całości dostępny jest w wersji drukowanej dziewiątego numeru MOCAK Forum.